Renkler içinde öyle bir renk var ki, o renk Türklerin adıyla anılıyor: Turkuaz. Filli Boya ve Prof. Dr. Gül İrepoğlu, turkuaz
üzerinde çalıştılar ve bu rengin tam 48 benzersiz tonunu buldular.
Filli Boya, hazırladığı Turkuaz Renk Koleksiyonu kataloğu ile Türk boya sektöründe bir ilke imza attı: Turkuaz Renk Koleksiyonu, rengin tüm tarihsel seçeneklerini tek bir kaynakta toplayıp dünyanın beğenisine sunuyor.
Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Gül İrepoğlu da turkuaz üzerine yazılmış ilk ve en kapsamlı kitap ile bizi bu rengin derin tarihiyle tanıştırıyor. Filli Boya Turkuaz Renk Koleksiyonu kataloğu, “Selçuklu’da Turkuaz, Osmanlı’da Turkuaz ve Günümüzde Turkuaz” olarak üç farklı bölümden oluşuyor. Selçuklu ve Osmanlı eserleri taranarak bulunan t urkuaz tonlarının sayısı 41. Bunlardan 7 renk Selçuklu dönemi turkuaz örneklerinden oluşurken diğer 34 farklı turkuaz tonu ise Osmanlı dö- nemi sanat ve mimari eserlerinden belirlenen yansımalardan oluşuyor.
Filli boya turkuaz renkleri
Günümüzde turkuazın tarihsel eserlerde görülmeyen 7 tonu daha var; toplam 48. Katalog, tüm bu tonları çeşitli dekorasyon unsurlarıyla kombinleyerek, mekanlarda turkuazı tercih edecek olanlara yol gösteriyor. Akademisyen yazar Prof. Dr. Gül İrepoğlu tarafından hazırlanan “Turkuaz: Gökyüzünün Ve Yeryü- zünün Mirası” kitabı ise, bir tür renk tarihi kitabı. Bir renk üzerine yazılmış az görülen türden bir eser. Katalog ve kitabı İznik’te yapılan bir toplantıyla basına tanıtan Betek Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu, “Emek sarf ederek ortaya çıkardığımız esere baktı- ğımda ‘gerçekten değdi’ diyorum.
Başta Sayın İrepoğlu olmak üzere bu işe emeğini ve yüreğini koyan herkese sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Betek olarak tarihimiz, de- ğerlerimiz ve geleneklerimiz ile her zaman gurur duyduk, onları önemsedik ve onlara değer verdik. Bu ülkeyle, Anadolu ile ve bu coğrafya ile bütünleşmiş turkuaz rengine olan tutkumuzun gerçek sebebi de bu aslında. İnanıyorum ki bu çalışmayla destansı bir tarihe sahip olan turkuaz rengini herkes daha çok sahiplenecek ve adı Türklerle özdeşleşen turkuaz, ülkemizde ve dünyada hak ettiği yeri bulacak.” diyor. Toplantıda konuşan Prof. Dr. Gül İrepoğlu, ise binlerce yılda oluşan hikayesi ile turkuazın başlı başına bir tarih olduğunun altını çizerek şu değerlendirmeyi yapıyor: “Turkuaz Anadolu coğrafyası için özel bir taş ve özel bir renktir. Örneğin Eski Türklerde Doğu, gü- neşin doğmasından dolayı kutlu yön olarak görülmüş ve gök rengi olan mavide ifade bulmuştur. Bu renk, Türkistan coğrafyasında M.Ö. 8. yüzyıldan başlayarak günümüze kadar gelen çok sayıdaki mücevher eşyayı ve takıyı süsler.
Avrupa ona 16.-17. yüzyıllardan itibaren Türk taşı anlamındaki turquoise adını vermiş, böylece bu taş ve dolayısıyla rengi, dünyada yüzyıllardır bu isimle tanınagelmiştir. Osmanlı’da yaygın kullanım alanı bulduğu gibi İmparatorluğun anıtsal yapı- larını; cami ve saraylarının duvarlarını İznik çinilerindeki yaratıcı kompozisyonlarla renklendirmiştir. Hayata geçirdiğimiz Turkuaz projemizle turkuazın derin anlamları ve turkuaz renk tonlarını çok kapsamlı bir şekilde inceledik.